Kako smo počeli da ukrašavamo jelke

Običaj ukrašavanja jelke potiče iz Nemačke a prvobitni ukrasi, jabuke i orasi pre nekoliko vekova zamenjeni su staklenim, sjajnim kuglama da bi od 19. veka ukrašavanje jelki dobilo zamah i postalo masovno i sve popularnije.

Kao u izreci „nudža zakon menja“, bilo je u slučaju staklenih kugli koje je jedan duvač stakla iz nemačkog mesta Lauša u pokrijini Tiringija, Nemac Hans Grajner spremio svojoj deci jer nije imao da im okači voće na božićno drvce.

Ovi ukrasi bili su u formi malih staklenih kuglica, nanizanih u vidu venca zajedno sa limenim figurama.

„Do razvoja današnjeg tipa ukrasa dolazi tek početkom 19. veka upravo u regionu nemačkog gradića Lauša sa razvojem malih kućnih radionica. Ovo mestašce je imalo radionicu stakla još u 16. veku , ali već 1755. u njoj su počeli da proizvode prve na svetu šuplje staklene perle koje su se koristile kao nakit i igračke, a kasnije kao novogodišnji ukrasi. Nakon uvođenja meha, 1820. godine nekolicina preduzetnika iz tog nemačkog mesta počela je da proizvodi staklene ukrase u obliku voća i orašastih plodova“, objašnjava kustos Narodnog muzeja Zrenjanin. Dejan Vorgić, autor izložbe „Novogodišnji stakleni ukrasi“.

Već tokom četrdesetih godina 20. veka staklenim kuglama se dodaju metalne kapice sa prstenovima radi lakšeg kačenja, da bi tokom pedesetih godina počelo da se primenjuje i unutrašnje bojenje uz pomoć srebrnog nitrata.Tokom istog perioda dolazi do primene glinenih kalupa u proizvodnji ukrasa u različitim formama, čime ukrasi dobijaju oblike voća i oraha.

Nakon Drugog svetskog rata dolazi do razvoja novih centara proizvodnje staklenih ukrasa, a za naše tržište su značajni oni koji dolaze iz istočne Evrope, kao što su Polјska i Rusija.

(Danas)